به تأخیر نیانداختن معاینات چشمی برای نوزادان، خردسالان و کودکان بسیار مهم است. زیرا عدم درمان برخی از مشکلات اولیه چشمی می‌تواند بر بینایی کل دوران زندگی فرد تأثیر بگذارد. متوجه شدن زود هنگام یک مشکل بینایی می‌تواند از تبدیل یک مسئله جزئی که با روش‌های ساده قابل درمان است؛ به یک مسئله مهم و جدی که درمان آن نیز دشوار است جلوگیری کند.
تست بینایی نوزاد باید توسط پزشک متخصص و با استفاده از معاینات مختلف انجام شود. پزشک برای سنجش بینایی نوزاد ابتدا سابقه خانوادگی نوزاد را بررسی می کند. معمولاً نوزادانی که در خانواده آن ها بیماری های چشمی مثل دوبینی، آستیگماتیسم، آب مروارید، نزدیک بینی و… وجود دارد، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های چشمی قرار دارند.
معمولاً پزشک برای تشخیص مشکل بینایی از تست نور استفاده می کند. پزشک با انداختن نور روی چشم نوزاد جمع شدن و تنگ شدن مردمک چشم را بررسی می کند. سپس پزشک لامپ را خاموش می کند و بعد از 30 ثانیه روشن می کند و مردمک چشم را بررسی می کند. پزشک در این زمان بررسی می کند که آیا مردمک دو چشم نوزاد دقیقاً هم زمان و مشابه هم جمع می شوند یا خیر. در تست های دیگر نیز حرکت چشم کودک، انحراف چشم ها، حرکات چشم به صورت دقیق توسط پزشک بررسی می شود.
میبایست اولین ارزیابی دید کودک در حدود ۶ماهگی صورت بگیرد. اگر کودک در زمان تولد هیچ مشکلی نداشته باشد توصیه می کنیم حتماً معاینه های چشم پزشکی در فاصله ۶ تا ۱۲ ماه انجام شود.
فواصل معاینات چشم نوزاد و کودک:
- در بدو تولد: در نوزدانی که مبتلا به مشکلات ژنتیکی یا مادرزادی هستند، سابقه خانوادگی مشکلات چشم و بینایی دارند، چشم ضربه دیده است یا نوزاد نارس به دنیا آمده، معاینه بدو تولد ضرورت دارد. معاینه بدو تولد در سایر نوزادان نیز بیشتر با هدف تشخیص آب‌مروارید و گلولکوم (آب سیاه) مادرزادی و اختلالات شبیکه انجام می‌شود.
- ۶ ماهگی: چشم نوزاد تا ۶ ماهگی هنوز توانایی عضلانی-عصبی لازم را به دست نیاورده و از طرفی ممکن است رشد نوزاد نیاز به لازم برای انجام معایناتی مانند انحراف چشم را ندارد. اما در ۶ ماهگی دید رنگی و قدرت تشخیص نوزاد شکل گرفته است و می‌توان بینایی سنجی نوزاد را آغاز کرد.
- ۳ سالگی: کودک در این سن توانایی تشخیص علامت‌ها و نشانه‌ها را داردو از نظر رشدی تغییرات اساسی در ساختار جسم و چشم‌ها اتفاق افتاده است. بنابراین می‌توان عیوب انکساری، تنبلی چشم و انحرافات چشمی را با دقت بالاتری در این سن تشخیص داد. راه دیگر برای کودکانی که هنوز درکی از علائم ندارند یا به هر دلیل همکاری نمی‌کنند، اندازه‌گیری بینایی با روش فوتواسکرینیگ است که نیازی به همکاری کودک ندارد.
- ۴ تا ۶ سالگی: کودکان ۴ تا ۶ ساله که برای رفتن به پیش دبستانی یا دبستان آماده می‌شوند، باید مجددا از نظر سلامت چشم بررسی شوند تا در صورت بروز عیوب انکساری یا مشکلات دیگر، درمان لازم برای آن‌ها انجام شده و از افت تحصیلی آن‌ها پیشگیری شود.